استعدادیابی والیبال در ایران چگونه است؟ + [شاخص ها و فاکتورهای مهم]

بسیاری از شیوه های سنتی، کشف قهرمانان را کارآمدتر از شیوه های علمی و دقیق امروزی می دانند، اما با این وجود، استعدادیابی با توجه به برتري هایی که افراد مستعد نسبت به سایر افراد دارند بسیار مؤثر می باشد و اولین گام در پرورش قهرمانان ورزشی محسوب می شود. در این مقاله بیشتر به مدل استعدادیابی والیبال در ایران می پردازیم.

مرحلۀ اول (پایه):

در قسمت به مراحل استعدادیابی در والیبال می پردازیم.غربال گری عمومی در مدارس (شش تا نه سالگی) است. علاوه بر مدارس می توان در سایر مراکز آموزشی و تفریحی ورزشی نیز به غربالگری عمومی ورزشی پرداخت که توسط مربیان و معلمان ورزش و کارشناسان استعدادیابی ورزشی انجام می گیرد. همچنین، با استفاده از فرم هاي پزشکی و سلامت می توان به سنجش سلامت عمومی دانش آموزان پرداخت و براي آنها پرونده پزشکی ورزشی ایجاد کرد.

پیشینۀ سوابق ورزشی خانوادگی نیز عاملی مهم در غربالگري به منظور استعدادیابی والیبال به شمار می رود که با فرم هاي ساده می توان از طریق والدین و خانواده دانش آموزان به آن پی برد. شایان ذکر است که سنجش بدنی توسط برخی آزمون هاي ورزشی و کارشناسان تربیت بدنی قابل انجام می باشد و استفاده از هر دو آزمون هوش مغزي و هیجانی در سنین پایه، بسیار کمک کننده است؛ زیرا، مقدار مناسبی از ترکیب این دو هوش (حالت فکري و گروهی) در ورزش و بازي والیبال تأثیرگذار می باشد.

خرید توپ والیبال را در فروشگاه آسان اسپرت انجام دهید.

مینی والیبال از شش تا هشت سالگی، حالت بازي داشته و از هشت سال به بالا آموزش را در بر می گیرد و می بایست که آموزش مهارت هاي پایه و عمومی مربوط به فعالیت بدنی و ورزش در کنار آن مورد توجه قرار گیرد.

مرحلۀ دوم شناسایی استعدادها (نه تا 12 سالگی):

د.مین مرحله از کراحل استعدادیابی والیبال ،استفاده از شاخص هاي مهارتی آموزش پایه (ساعد، پنجه، سرویس و غیره) شامل بررسی و اندازه گیري هاي شاخص هاي اولیه (آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و آنتروپومتریکی) است که توسط مربیان و معلمان ورزش و کارشناسان استعدادیابی ورزشی انجام می گیرد. این مرحلۀ آغاز آموزش حرکتی پایه، آموزش بنیادي والیبال و مهارت هاي پایۀ آن، تمرین هاي عمومی و فعالیت هاي ورزشی و نیز بهبود آمادگی حرکتی روانی را شامل می شود. درصورتیکه کارشناسان استعدادیابی تشخیص دهند که فرد مناسب رشتۀ والیبال نمی باشد، او را به سایر رشته هاي ورزش هدایت می کنند.

اجاره سالن والیبال و اجاره سالن ورزشی را در سایت آسان اسپرت انجام دهید.

مرحلۀ سوم گزینش استعدادها ( 12 تا 14 سالگی):

این مرحله شروع والیبال آموزشی پایه و تخصصی است که بهوسیلۀ شاخص هاي ثانویه (قابلیت هاي حرکتی، مهارتی و روانشناختی) و استفاده از مشاهدات و تشخیص مربیان ورزش آموزشی در تمرینات، مسابقات آموزشگاهی، مراکز استعدادیابی والیبال و فرمها و دستورالعمل هاي استعدادیابی هیأت هاي والیبال انجام می گیرد. در این مرحله، آموزش مهارتها و فنون عمومی و انفرادي والیبال آغاز می شود و ورودي دیگري ( 12 تا 14 سالگی) نیز براي افرادي که موفق به پیمودن مسیر استعدادیابی والیبال از پایه نشده اند در نظر گرفته می شود.

در انتهاي مرحله، اگر کارشناسان و مربیان استعدادیابی والیبال تشخیص دهند که فرد براي این رشته مناسب نمی باشد، او را به سایر سطوح والیبال و یا دیگر رشته هاي ورزشی هدایت می کنند.

مرحلۀ چهارم آموزش ( 14 تا 16 سالگی):

این مرحله شروع آموزش فوق تخصصی استعداد یابی والیبال می باشد. در این مرحله، بار دیگر باید بر شاخص هاي اولیه، به ویژه ترکیب بدن و قابلیت حرکتی تأکید شود؛ زیرا، افراد در سن بلوغ قرار دارند و تقریباً رشد کرده اند و این امر کمک بسیاري به استعداد یابی والیبال می کند. همچنین، لازم است که آموزش مهارت ها، تکنیک هاي اختصاصی و تاکتیک هاي عمومی نیز مورد توجه قرار گیرد.

والیبال

افراد بنابر شرایط موجود و پس از آموزش کامل والیبال، وارد یک یا چند مسابقۀ آموزشگاهی، مسابقات فرزندان کارمندان و کارکنان، مسابقات باشگاهی و یا مسابقات استانی، منطقه اي و کشوري می شوند و درصورتیکه فرد به هر دلیلی از ادامۀ مسیر استعدادیابی باز بماند، به سوي والیبال تفریحی و یا تیم هاي آماتوري هدایت می شود.

مرحلۀ پنجم، گزینش استعدادهاي نخبه ( 16 تا 18 سالگی):

این مرحله شروع والیبال قهرمانی و حرفه اي براي بازیکنان است. گزینش نخبه ها می تواند از طریق مسابقات دانشجویی (داخلی و خارجی)، مسابقات لیگ (دستۀ اول، دستۀ دوم و زیرگروه ها) و لژیونرها (بازیکنانی که اصالت ایرانی دارند، اما متولد سایر کشورها می باشند و در سطح قهرمانی در والیبال فعالیت دارند) توسط فدراسیون والیبال و از طریق بررسی عملکردهاي کوتاه مدت و بلندمدت بازیکنان در مسابقات مختلف و تمرینات و اردوهاي تیم هاي ملی نوجوانان و جوانان انجام می گیرد.

بیشترین تأکید و هدف گذاري در این مرحله، بر ارتقاي مهارت ها و تکنیک هاي اختصاصی و نیز آموزش تاکتیک هاي اختصاصی می باشد. سایر بازیکنانی ( 16 تا 18 ساله) که مسیر استعدادیابی را نپیموده اند، درصورت داشتن آمادگی ها و مهارت هاي لازم والیبال می توانند به این مرحله وارد شوند. اگر بازیکن از ادامۀ مسیر استعدادیابی باز بماند، به سوي والیبال تفریحی و یا تیم هاي آماتوري هدایت می شود و درصورت نداشتن توانایی هاي لازم، بار دیگر از طریق شرکت در مسابقات سطوح پایینتر، به بازیکن فرصت کسب آمادگی داده خواهد شد.

مطالب ورزش در خانه و آموزش والیبال را در وبلاگ ورزشی آسان اسپرت مطالعه بفرمایید.

مرحلۀ ششم، ارتقاي استعدادهاي نخبه ( 18 تا 23 سالگی) و ادامۀ والیبال حرفه اي:

این مرحله از طریق تمرینات و اردوهاي تیم هاي ملی امید و بزرگسالان و نیز شرکت در مسابقات مختلف تدارکاتی، دوستانه و رسمی با هدف کسب تجربه، هماهنگی هاي لازم و ارتقاي تمامی مهارت هاي کسب شدة بازیکنان امکان پذیر می شود. اگر بازیکن از ادامۀ مسیر استعدادیابی باز بماند، به سوي والیبال تفریحی و تیم هاي آماتوري هدایت می شود و یا با کسب مدارك مربوطه، به مربیگري در سطوح مختلف والیبال می پردازد.

مرحلۀ هفتم، والیبال حرفه اي بین المللی ( 23 سال به بالا):

بازیکنان با حضور در تمرینات و اردوهاي مختلف تیم ملی، خود را جهت شرکت در مسابقات آسیایی، لیگ جهانی و المپیک آماده می کنند. اگر بازیکن در سطح حرفه اي قادر به ادامۀ فعالیت نباشد و یا دوران بازي وي به اتمام برسد، به سوي والیبال تفریحی، تیم هاي آماتور و سایر مسابقات سطوح پایین تر والیبال مانند مسابقات کارمندان و کارکنان هدایت می شود و با کسب مدارك مربوطه، به مربیگري به عنوان مربی و یا مدرس کلاس هاي مربیگری در سطوح مختلف والیبال می پردازد.

توجه داشته باشیم که برای رشد والیبال، مدیران و مسئولان والیبال کشور می بایست به مدارس (ابتدایی، راهنماي و دبیرستان) به عنوان یک پایگاه مناسب جهت غربال گري عمومی براي هدایت به ورزش ها استعدادیابی پایه براي والیبال توجه کنند. علاوه براین، لازم است که فدراسیون والیبال، فرم مخصوصی جهت بررسی سوابق ورزشی خانوادگی و بازیکنان در سنین بالاتر طراحی کند و از آزمون هاي مخصوص هوش ورزشی جهت سنجش بهرة هوشی و هوش هیجانی در ردههاي سنی مختلف بهره ببرد.

همچنین، توصیه می شود که برای استعدادیابی والیبال در ایران ،مینی والیبال در مقطع پیش دبستانی و دبستان توسط فدراسیون والیبال با همکاري آموزش پرورش ترویج داده شود. به منظور استعدادیابی پایه و رده هاي سنی مختلف والیبال لازم است که فدراسیون از مربیان و کارشناسان استعدادیابی و نیز مربیان تربیت بدنی مدارس استفاده کند و به تأسیس مدارس تخصصی والیبال همت گمارد.و با در نظر گرفتن فاکتورهای استعدادیابی در والیبال به صورت اصولی این کار را انجام دهد.

در بخش شناسایی استعدادهاي اولیه نیز می بایست با توجه به فاکتورهای استعداد یابی در والیبال به آموزش حرکات پایه و مهارت هاي پایۀ والیبال توسط مربیان توجه شود و درصورت مناسب نبودن افراد براي ورزش والیبال، مربیان یا کارشناسان استعدادیابی آنها را به سایر ورزش ها هدایت کنند. در بخش گزینش استعدادها نیز می بایست به سایر ورودي ها که ممکن است از ورزش ها و راه هاي دیگر وارد فرایند استعدادیابی شوند، دقت ویژه اي شود و گزینش اولیه از طریق همکاري مراکز استعدادیابی، مربیان آموزشی، هیأت هاي والیبال و مسابقات آموزشی صورت گیرد.

همچنین، لازم است که برای استعدادیابی والیبال در ایران وزارت ورزش و فدراسیون والیبال از مؤسسان مدارس و آکادمی هاي والیبال حمایت ویژه ای داشته باشند.