چرا وقتی که باید ببری معمولا می بازی؟!

اگر برای این عنوان به دنبال مصادیق فوتبالی باشیم، هر یک از ما کم نداریم از مصادیق ناکامی های تیم های مورد علاقه مان در خاطرات دور و نزدیک …  و تصویر شکست ایران در بازی مقابل بحرین در مقدماتی جام جهانی 2002 کره و ژاپن، مصداق بارز این عنوان برای من است.

در آن بازی شاگردان میروسلاو بلاژویچ که با یک پیروزی می توانستند سهمیه حضور در جام جهانی را کسب کنند، در روزی که مردم ایران خود را آماده یک جشن بزرگ کرده بودند با نتیجه سه بر یک شکست خوردند و و یکی از تلخ ترین شکست های تاریخ فوتبال ایران رقم خورد.

همچنین بازی های لیگ قهرمانان اروپا در سال 2019 پر بود از لحظاتی که هواداران پورشور تیم ها وقتی که مطمئن تر از همیشه برای جشن پیروزی می آمدند، درمانده و مبهوت از نتیجه پایان بازی می شدند!!!!!!!!!!!!!!!!!!! چرا که “وقتی باید ببری معمولا می بازی”!!!!

و حتی نسخه بدتر از این برای هواداران بارسلونا و تاتنهام  در سال 2019، جایی که با یک تساوی هم به فینال صعود می کردند اما باز هم شکست خوردند.

در تاریخ 31 می 2018، مائوریسیو ماکری رئیس جمهور آرژانتین و رئیس سابق باشگاه بوکا جونیورز قبل از مسابقات جام جهانی 2018 روسیه، با اعضای تیم فوتبال کشورش ملاقات کرد. ماکري در این ملاقات گفت: “هر آنچه که آرژانتين کسب کند، خوشحال خواهيم بود. این درست نیست که اگر کسی قهرمان نشود، شکست خورده است، این یک جنون است که در هیچ جایی در جهان وجود ندارد”.

و این جمله فقط از رئیس جمهور کشوری که دیوانه ی فوتبالند بر می آید (یک امتیاز تکان دهنده): تیم ما ممکن است قهرمان جام جهانی نشود و اگر نشدند، ما همه آنها را دوست داریم.

ماکری قبل از جام جهانی در مورد تیم ملی کشورش می گوید: مهمترین موضوع بازی زیبا و خوب بازی کردن تیم است و اینکه رقابت خوبی داشته باشیم و سپس خدا و مسی تصمیم می گیرند که ما بتوانیم جام جهانی را برنده شویم یا خیر. خداوند تصمیم می گیرد یا مسی.

سخنان ماکری درست یا غلط برای کاهش فشار از روی تیم و به خصوص فوق ستاره ی آن لیونل مسی بود تا بتوانند به دور از فشارهای روانی برای موفقیت کشورشان تلاش کنند.

 و در این بین بد نیست به مطالعه ای جدید در مرزهای روانشناسی نگاهی بیاندازیم: “انسداد یا آزاد شدن تحت فشار؟” مطالعه موردی بازی ها پلی آف لیگ NBA.

گالیلی روانشناس ورزشی موسسه هرزیلیا در اسرائیل طی سه دهه مسابقات پلی آف NBA را بررسی کرده است. نتایج تحقیق گالیلی: نتایج تیم ها وقتی نیاز به پیروزی داشتند بدتر از زمانی بود که تیم ها به مساوی نیاز داشتند یا نتیجه مسابقه اهمیت کمتری داشت و باز هم مصداق چرا وقتی که باید ببری معمولا می بازی؟!

گالیلی عنوان می کند: سابقا باورها اینطور بود که وقتی تیمی نیاز به برد داشت انگیزه بازیکنان برای برنده شدن بیشتر می شد ولی نتایج تحقیقات خلاف این و نشون داد. همچنین در مطالعه ای جالب از بوندسلیگای آلمان که از سال 1963 تا 2004 پنالتی های این لیگ را بررسی کردند، نتایج نشان داد احتمال از دست رفتن پنالتی در خانه بیشتر است و شاید علت این فشار روانی هواداران خودی است.

روانشناس رفتاری دانیل آریلی در کتاب پیش بینی های غیرمنطقی روایتی دارد از جنگجوی چینی “شیانگ یو” که 200 سال قبل از میلاد مسیح از رودخانه زرد عبور می کند و نیروهای شورشی خود را با سوزاندن کشتی های خود در پشت سر تهیج می کند و چاره ای جز پیروزی و پیش روی را برای نیروهاش نمی گذارد. تاریخ و ادبیات اسطوره ای پر است از قهرمانانی که وقتی فقط یک راه برای نجات مردم، کشور، خانواده، یا پیروزی خیر بر شر وجود داشت پیروز می شدند…

آیا روان انسان معاصر متفاوت از انسان باستانه؟ واکنش روانی بازیکنان نسبت به شکست و پیروزی در یک مسابقه چگونه است؟ آیا شرایط روانی حاکم بر یک جنگ با یک مسابقه ورزشی بزرگ قابل قیاسه؟

و در انتها چگونه وقتی که باید ببریم، ببریم…………